Jiddisch, Kabbala, Joods, Klezmer, Muziek, Zang, jiddisj, yiddish, klesmer, jodendom, mystiek, spiritueel, bijbel, thora, hebreeuws,
Omertelling en
Sjavoeot (wekenfeest) volgens de kabbala
De Thora vertelt dat 49 dagen na het overhaaste vertrek uit Egypte de Israëlieten aan een 3-daagse voorbereiding begonnen om bij de berg Sinaï de wet van de Schepper te mogen ontvangen.
Het volk Israël, een volk van zojuist bevrijde slaven, ruw en verhard door eeuwen van onderdrukking en mishandeling, stond op het punt om het kostbaarste geschenk wat je maar kunt bedenken in ontvangst te nemen: de Thora. In Exodus 32:16 lezen we hoe Mozes op de berg Sinaï de "wet" ontvangt op twee stenen. Het was een gift van de Schepper aan het volk Israël. De tekst is als volgt: De platen waren Gods eigen werk en het schrift dat erin gegrift was, was Gods eigen schrift. Het woord gegrift is echter verkeerd gespeld of verkeerd vertaald; het is maar één letter verschil zodat in plaats van חרוט (charoet – “gegrift”) het woord חרות (cheroet) staat geschreven. Dit woord geeft deze zin een geheel nieuwe betekenis. Cheroet betekent “vrijheid” zodat wij nu Exodus 32:16 zo horen te lezen: Goddelijk werk waren ze, de platen en het schrift, goddelijk schrift was het, vrijheid op de tafelen. “Vrijheid van wat” vroegen de Wijzen zich in hun commentaar op Exodus af (Midrasj Vajikra raba, parasjat 18) en ze trokken de conclusie dat het ging om drie vormen: vrijheid van de dood, vrijheid van menselijke heerschappij en vrijheid van lijden”. Over deze midrasj (uitleg) is door kabbalisten veel geschreven. Het betreft een belangrijk idee in de kabbala over wat de dood precies is. Mensen denken ten onrechte dat dood het tegenovergestelde is van leven, terwijl tegenover dood eigenlijk geboorte staat. Terug naar wat vrijheid is: hoe bereid je een ruw en wild volk van gevluchte slaven voor op het geschenk van vrijheid? We kunnen het vergelijken met de volgende hedendaagse situatie. Een gokverslaafde wint een miljoen euro. Wat gaat hij ermee doen?
De Israëlieten waren weg uit Egypte, maar "Egypte" was nog niet weg uit de Israëlieten. Om het slaaf zijn werkelijk achter zich te laten was een soort 12-stappenplan nodig, maar dan radicaler: een 49-stappenplan! Nu moeten we even naar de denkwijze van de kabbala, die de verhalen van de Thora beschouwt als formules, als delen van een blauwdruk voor onze werkelijkheid. Het onderzoekt oorzaak en gevolg om de diepere reden van wat wij ervaren te kunnen begrijpen. Op persoonlijk niveau roept de kabbala ons op om na het overwinnen van ons ego (Egypte) en de kwade neiging (Farao; zie de pagina over PESACH), de 49 stappen van de Omertelling te ondernemen opdat wij na zeven weken klaar zijn én in staat zijn om de Thora, de ultieme vrijheid in ontvangst te nemen. De Omertelling is "baggerwerk"
De kabbala vertelt over een interne uittocht van egoïsme naar altruïsme, van verslaving naar vrijheid, en wijst ons hoe wij deze werkelijke vrijheid kunnen bereiken. Op de Sederavond wordt de eerste praktische stap gezet, een stap weg van ons ego, de eerste belangrijk stap uit de verslaving. En nu? Nu is het tijd om te gaan baggeren!
Het licht van het Oneindige stroomt door ons heen via een systeem van kanalen. Dit licht is een vorm van hoger bewustzijn, een soort energie die onze werkelijkheid mogelijk maakt. Wij ervaren het "licht" als liefde, rust, plezier in de meest zuivere vorm. Het werkt het beste als onze kanalen schoon en breed zijn. Je kunt het vergelijken met de grachten van een grote stad. Zonder onderhoud zullen die dichtslibben door de troep en de oude verroeste fietsen die erin verborgen zijn. Af en toe moet je dus even flink baggeren! Het menselijk “grachtensysteem” is in de kabbala "de tien sefirot" van de levensboom. De tien sefirot zijn de tien concepten die essentieel zijn voor het bestaan van onze materiële werkelijkheid. Eén van deze concepten is de sefira chesed, wat op elementair niveau “geven” betekent. Een werkelijkheid zonder “geven” kan niet bestaan. Elke handeling die wij uitvoeren bevat altijd een element van chesed, van geven. Kun je een kopje koffie inschenken zonder te geven? Het kopje zelf en ook de koffie zouden zonder het concept geven niet eens bestaan. Iemand maakte het kopje, iemand oogstte de bonen; er is door velen gegeven voordat we onszelf een kopje koffie in kunnen schenken. Het feit dat iedereen er iets voor terug heeft gekregen doet de handeling van het geven niet teniet. Op de 7 dagen van de 7 weken van de omertelling werkt men aan 7 van de 10 concepten van de levensboom. Het zijn de zeven concepten die voor de praktische kanten van onze grachten of kanalen staan. Maar hoe werk je hieraan? Wat betekent werken in dit verband? Werken betekent het stilstaan bij de eigenschappen van de sefirot en de verbindingen tussen de sefirot. Werken is het analyseren van wat je doet in het licht van deze concepten. Wat geef ik? Doe ik het uit de grond van mijn hart of wil ik er iets voor terug? Tijdens dit proces komen we "verstoppingen" tegen die wij kunnen oplossen. Wat is de relatie tussen geven en nemen? Hoe ga ik om met begrenzingen? Hoe flexibel ben ik tussen de twee concepten van geven en grenzen stellen? Het schema van ons “baggerbedrijf” is als volgt: In de eerste week op de eerste dag ná de Seder concentreren we ons op de 4de sefira van de levensboom: chesed, geven zonder verborgen agenda van eigenbelang. We schenken al onze aandacht aan dit zuivere geven en we richten onze intentie bij het uitspreken van de teksten van de dagelijks omertelling op chesed. Je hoeft niet de echte gebeden uit te spreken. Voor iedereen, joods of niet-joods, gelovig of niet, kan deze tijd van de omertelling een periode van bezinning zijn over dezelfde belangrijke concepten. Hoe gaat het verder? Op de tweede dag van de eerste week werk je aan de sefira die ná chesed komt, maar wel in het kader van chesed. Dat is de 5de sefira: gevoera, die staat voor "wet / begrenzen / beperken". Wanneer moet ik grenzen stellen? Wanneer is beperking juist een vorm van geven? Op de derde dag komt Tiferet aan de beurt. Tiferet is "schoonheid" of de capaciteit om tussen "geven"en "begrenzen" vrij te kunnen bewegen al naar gelang de situatie. In de eerste week richt je je elke dag op een andere sefira maar telkens in relatie tot chesed. In de tweede week komen alle 7 sefirot weer aan de beurt, maar nu in relatie tot de sefira gevoera, het 5e concept van de levensboom. Op deze manier bagger je het kanaal van grenzen stellen/strengheid/oordeel helemaal uit om vervolgens door te gaan naar de week van Tiferet. Week 4 staat in het teken van netzach, wat overwinning betekent. Het staat voor de eigenschap van praktische stappen nemen, in actie komen. Daarna komt hod, wat staat voor pracht, dankbaarheid, maar ook kritisch zijn. In week 6 staat Yesod centraal, Yesod is fundering en heeft te maken met communicatie en relaties. In de laatste week, de week van Malchoet (koninkrijk) komen alle concepten bij elkaar tot één werkelijkheid. Aan het eind van de omertelling zijn we klaar voor Sjavoeot en het ontvangen van de Thora – “vrijheid op de stenen tafelen”. Het is onmogelijk om in een artikel al deze concepten zoals sefirot, levensboom of kabbala goed uit te leggen. Er is veel over gepubliceerd, maar het beste en meest effectief is het om dit met een leraar te bestuderen en het zelf te ervaren. Wilt u er meer over weten, neem dan contact met ons op voor informatie over lezingen en cursussen op dit gebied. |
Omertelling en Sjavoeot volgens de traditie
Omdat Pesach niet alleen de Uittocht uit Egypte herdenkt maar tevens een Lentefeest is van de landbouw in Kanaän, kennen we het "tellen van de omer" die er direct op volgt. Zeven weken wordt de omer geteld en op de 50e dag viert men Sjavoeot, het Wekenfeest. De omer is een maat, een hoeveelheid van de eerste oogst die als wijdingsgeschenk in de handen van de priester (de Cohen) gelegd werd. Hieronder het schema van de eerste dag van de eerste week.
|